Publikacje wydane w ramach Centrum Doskonałości Jean Monnet

Ewa Małuszyńska, Grzegorz Mazur, Piotr Idczak (red.), Unia Europejska wobec wyzwań przyszłości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2015.

Tom I Aspkety prawne, finansowe i handlowe	Tom II Aspkety społeczne, gospdoarcze i środowiskowe

Problemy stojące dzisiaj przed Unią Europejską mają w bardzo dużej mierze charakter globalny, a ich oddziaływanie jest jeszcze bardziej intensywne w sytuacji, gdy UE jest jednym z elementów globalnego systemu społeczno-gospodarczego. Źródłem problemów jest nie tylko ostatni kryzys finansowy, lecz również: niekorzystny kierunek zmian struktury demograficznej ludności (starzenie się społeczeństwa), wzrastające zanie¬czyszczenie środowiska i zmiany klimatyczne, migracje spoza Unii, terroryzm, handel narkotykami, wykluczenie społeczne związane w istotnym stopniu z bezrobociem, bezpieczeństwo energetyczne, nadmierne zadłużenie sektora finansów publicznych, niewystarczająca innowacyjność gospodarki itd. Dodatkowo przedłużające się oczekiwanie na wyraźne ożywienie gospodarcze i rozwiązanie największego problemu społecznego, jakim jest bezrobocie, wywołuje kolejne niekorzystne zjawiska, takie jak rosnące nastroje antyeuropejskie i kryzys wewnętrznej solidarności będącej podstawą istnienia i funkcjonowania Unii.

Tym i wielu innym problemom stojącym przed poszczególnymi państwami oraz przed całą Unią Europejską poświęcona była konferencja „Unia Europejska wobec wyzwań przyszłości" zorganizowana przez Katedrę Europeistyki Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu w ramach Centrum Doskonałości Jeana Monneta w kwietniu 2015 roku.

Przedstawione w tej publikacji referaty dotyczą szerokiej gamy aspektów instytucjonalnych, społecznych, gospodarczych, środowiskowych, prawnych, finansowych i handlowych. Zawarte w poszczególnych tekstach wnioski, poza walorem poznawczym i naukowym, mogą też zostać wykorzystane w podejmowanych w różnych miejscach i przez różne gremia decyzjach - co stanowi wymiar praktyczny niniejszej książki.

Jeżeli jesteś zainteresowany otrzymaniem publikacji skontaktuj się z europa@ue.poznan.pl

Ewa Małuszyńska, Grzegorz Mazur (red.), Unia Europejska 2014+, Difin, Warszawa 2015.

Integrację Unii Europejskiej analizować można jako stan i jako proces. Jako stan, przyjmujemy osiągnięcie określonego etapu integracji, którym jest obecnie unia gospodarcza i walutowa. Integracja, rozumiana natomiast jako proces, to ciągłe zmiany tak ilościowe, jak i jakościowe, zachodzące na wielu płaszczyznach, z różnym natężeniem, w różnym tempie, czasie i miejscu.

Zarówno same zmiany, jak i ich uwarunkowania, przyczyny i konsekwencje wymagają ciągłej obserwacji i analizy. Jak twierdzi K.-D. Borchardt: Europejczycy już od dawna nie są jedynie obywatelami swoich miast, gmin czy państw, ale również obywatelami Unii Europejskiej, dlatego informowanie ich o prawie, strukturach, instytucjach i procesach integracyjnych jest nie tylko ważne, ale też konieczne.

Publikacja, przygotowana z inicjatywy Katedry Europeistyki Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, przedstawia najważniejsze elementy struktury i zasad funkcjonowania UE, efekty osiągnięte po ponad 60 latach od powstania pierwszej Wspólnoty oraz regulacje dotyczące bieżącego okresu finansowania 2014–2020.

Opracowanie składa się z czterech części: Organizacja i funkcjonowanie UE, Integracja gospodarcza w UE, Działania UE i Unia Europejska na arenie międzynarodowej. Jednolita struktura poszczególnych rozdziałów ułatwia poruszanie się Czytelnika w gąszczu skomplikowanych i różnorodnych zagadnień.

Ewa Małuszyńska, Grzegorz Mazur, Ida Musiałkowska  (red.), Polska. 10 lat członkostwa w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2015 [ISBN: 978-83-7417-841-9].

Już ponad dziesięć lat temu, 1 maja 2004 roku,  byliśmy świadkami największego w historii integracji europejskiej jednorazowego poszerzenia Unii Europejskiej o dziesięć nowych członków, w tym osiem z izolowanej w dużym stopniu przez wiele lat od Zachodu części Europy. Ze zrozumiałych względów najbardziej interesującym tematem są zmiany, jakie po 2004 roku zachodziły w Polsce. Monografia zawiera artykuły poświęcone problemom ekonomicznym i społecznym, takim jak: stabilność makroekonomiczna nowych państw członkowskich, w tym Polski, perspektywa przystąpienia Polski do strefy euro, handel wewnątrzgałęziowy, przeobrażenia na rynku pracy. Omówione są również zagadnienia prawne i instytucjonalne, jakie pojawiły się w związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej.

Ze względu na dużą różnorodność tematów trudno jest dokonać wspólnego podsumowania wszystkich artykułów. Można jednak podkreślić, że teksty te wyraźnie wskazują na rolę, jaką odgrywa Polska w zjednoczonej Europie. Polska nie stała się jedynie jej biernym członkiem. Jest aktywnym uczestnikiem i współtwórcą zmian zachodzących w Unii Europejskiej, ma wpływ na jej kształtowanie i rozwój. Zawarte w monografii artykuły pozwalają na lepsze zrozumienie istoty Unii Europejskiej i funkcjonowania Polski w jej strukturach.

Jeżeli jesteś zainteresowany otrzymaniem publikacji skontaktuj się z europa@ue.poznan.pl

Ewa Małuszyńska, Ida Musiałkowska, Grzegorz Mazur (red.), Unia Europejska 10 lat po największym rozszerzeniu. Perspektywa nowych państw członkowskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2015 [ISBN: 978-83-7417-843-3].

Monografia przedstawia szerokie spektrum dziedzin, działań, problemów oraz wyzwań analizowanych i ocenianych z perspektywy nowych państw członkowskich Unii Europejskiej, ukazuje różne aspekty integracji i konsekwencje poszerzenia z 2004 r.

Tematem książki jest m.in. polityka konkurencji, działalność badawczo-rozwojowa, handel wewnętrzny UE, eksport i import, harmonizacja rachunkowości instrumentów finansowych Unii czy Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. Zakres przestrzenny zagadnień poruszanych w poszczególnych rozdziałach obejmuje całą UE, nowe państwa członkowskie, państwa „wschodniego poszerzenia” i państwa nadbałtyckie, kraje Grupy Wyszehradzkiej i pojedyncze kraje, takie jak Słowacja, Chorwacja, oraz będącą poza UE, ale korzystającą z unijnych programów pomocowych Mołdawię.

Ten szeroki zakres tematyczny i przestrzenny poszczególnych rozdziałów utrudnia czy wręcz uniemożliwia sformułowanie wniosków uogólniających dotyczących zachodzących przemian i pojawiających się wyzwań. Jednak można stwierdzić, że w wyniku zachodzących procesów poszerzania UE i pogłębiania jej integracji wszystkie państwa członkowskie odniosły korzyści, chociaż nie w jednakowym stopniu. Przed wszystkimi krajami członkowskimi i Unią Europejską stoją też kolejne wyzwania wskazujące dalsze kierunki ich działań.

Jeżeli jesteś zainteresowany otrzymaniem publikacji skontaktuj się z europa@ue.poznan.pl

Grzegorz Mazur, Stosunki Unii Europejskie z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Historia i perspektywy, Difin, Warszawa 2013 [ISBN 978-83-7641-908-4].

Państwa Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) przez dekady posiadały specjalny status w zewnętrznym systemie powiązań gospodarczych oraz wsparcia rozwojowego EWG/UE, stając się pierwowzorem relacji Wspólnoty z krajami rozwijającymi się. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci stosunki z tymi krajami ulegały jednak silnym przeobrażeniom. Zmiany modelu wzajemnej współpracy dokonywane były przede wszystkim w oparciu o zmieniające się koncepcje rozwoju najbiedniejszych państw, próby zdynamizowania gospodarczego państw rozwijających się, odpowiednie zabezpieczenie wzajemnych interesów, ale także jako odpowiedź na niepowodzenia wcześniej realizowanych strategii. Książka ma na celu przedstawienie ewolucji stosunków pomiędzy Unią Europejską a krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). Zrozumienie zmieniającego się modelu współpracy pomiędzy obydwoma partnerami, jak również próby zakreślenia kształtu wzajemnych relacji w przyszłości, są kluczowymi elementami niezbędnymi dla szerszego zrozumienia podejmowanych przez Unię Europejską działań w relacjach z państwami trzecimi, w tym przede wszystkim z krajami rozwijającymi się.

Piotr Idczak, Wielowymiarowa koncepcja peryferyjności regionalnej. Regiony peryferyjne w Polsce, Difin, Warszawa 2013 [ISBN 978-83-7641-910-7].

W świetle zachodzących zmian w sferze społeczno-ekonomicznej klasyczne pojęcie regionu peryferyjnego, tj. wyrażające dychotomiczny charakter usytuowania peryferii względem centrum, gdzie głównymi czynnikami decydującymi jest odległość i/lub dostępność i wynikający z tego słaby rozwój gospodarczy, nie jest określeniem wystarczającym do oceny relacji centro-peryferyjnych. Region peryferyjny nie musi być słabo rozwinięty w tradycyjnym rozumieniu tego słowa. Wśród regionów peryferyjnych występują zarówno regiony „schyłku” lub „upadku” wymagające szczególnych działań, jak i regiony o większych możliwościach rozwoju. Regiony peryferyjne charakteryzuje również zróżnicowany potencjał rozwojowy i często wykazują stosunkowo wysokie zdolności do rozwoju.

W prezentowanej książce autor przedstawia argumenty za koniecznością postrzegania peryferyjności jako pojęcia wielowymiarowego i złożonego. W myśl zaproponowanej wielowymiarowej koncepcji peryferyjności regionalnej, peryferyjność to coś więcej niż tylko kategoria geograficzna. Dostępność w wymiarze lokalnym lub regionalnym jest tylko jednym z wielu czynników determinujących rozwój społeczno-gospodarczy regionów. Wiele regionów uznawanych za peryferyjne lub trudno dostępne odznacza się względnie wysokim poziomem wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego, niewynikającym z ich niekorzystnej lokalizacji. Nowa koncepcja peryferyjności obejmuje szeroki zakres cech i czynników, które w szerszym ujęciu rozstrzygają o lepszej lub gorszej pozycji danego regionu w stosunku do innych regionów. Ponadto peryferyjność jest kategorią dynamiczną będącą wyrazem zmieniających się politycznych, ekonomicznych i społecznych uzgodnień. Co więcej, zmianie ulegają również nośniki zróżnicowania regionalnego. W określonym momencie dany region może być sklasyfikowany jako peryferyjny, ale w innym już nie, ponieważ zmianie ulegnie zbiór nośników wykorzystywanych do opisu zróżnicowania między regionami. Zatem o peryferyjności regionu powinien przesądzać zestaw cech, które w świetle przyjętych założeń w określonym przedziale/momencie czasu będą cechami peryferyjności.